Bolaning oyoq va qo‘llari muzlab, tana harorati ko‘tarilsa – nima qilish kerak? Pediatr javob beradi

Yuqori harorat organizmdagi normal faoliyatning ko‘rsatkichidir, unga virusli mikroblar kirganda, himoya mexanizmi faollashadi.

Virusli infeksiyalarni yo‘qotish uchun darrov kurashish kerak emas, bu aslida kelajakda sog‘lom immunitetni shakllantirishga yordam beradi. Ammo bolada tana harorati yuqori bo‘lsa, oyoq va qo‘llar sovisa, bu immunitet tizimi va termoregulyatsiyada muammo borligini anglatadi. Bu holat gipertermiya deb ataladi, xalq orasida “oq isitma” deb ham yuritiladi va bolaga darhol tibbiy yordam ko‘rsatishni talab etadi.

Gipertermiya sabablari
Qon tomir va immunitet tizimidagi muammolar organizmdagi fiziologik jarayonning buzilishiga olib kelishi mumkin. Bunday vaziyatda qon asosiy ichki organlar bo‘ylab harakatlanadi, uning hududi kengayib, qon aylanishi sekinlashadi. Oyoq va qo‘llarning tomirlarini spazm qoplaydi, bu esa issiqlik uzatishning buzilishiga olib keladi, hatto tomir tortishishi ham mumkin.

Oddiy isitmadan “oq isitma” ning o‘ziga xos belgilari:
– oyoq-qo‘llarda titroq bilan birga keladigan qattiq sovqotish;
– rangpar teri;
– muzdek qo‘l va oyoqlar;
– lablarda, kaftlarda ko‘karish;
– yurak urishining tezlashishi;
– zaiflik, bezovtalik;
– tez-tez, og‘ir nafas olish.

Chaqaloqlar uchun bu kabi isitma holati juda xavflidir, chunki chaqaloqning termoregulyatsiya tizimi hali shakllanmagan bo‘ladi, shuning uchun organizmning infeksiyaga qanday munosabatda bo‘lishini oldindan bilib bo‘lmaydi. Agar chaqaloqning isitmasi titroq, sovqotish bilan birga kuzatilsa, darhol tez yordam chaqirish kerak.

Isitmada birinchi yordam
Shifokor kelishidan oldin bolaga uning ahvolini yengillashtirish uchun birinchi yordam ko‘rsatilishi kerak. Yuqori haroratda bolalarga birinchi navbatda spazmni yo‘qotadigan biror vosita beriladi, bu qon tomirlarini kengaytirishga va tabiiy terlashga yordam beradi. Keyin ko‘rsatmalarga muvofiq qat’iy dozaga rioya qilgan holda preparatlarni berish mumkin. Qon aylanishi uchun qo‘l va oyoqlarni ishqalab, peshonaga nam sochiqni qo‘yish va ko‘proq suyuqlik ichirish mumkin.

Agar chaqaloqning tana harorati yuqori bo‘lsa, asosiysi vahima qilmaslikdir, bola sizning qo‘rquvingizni ham his qiladi. Shuning uchun uni qo‘lga olish, tinchlantirish va iliq choy yoki klyukva sharbati ichirish mumkin. Bolani issiq o‘rash mumkin emas, aksincha uning xonasini ventilyatsiya qilish kerak.

Boladagi “oq isitma” ning belgilarini, albatta, shifokor bilan maslahatlashib davolash kerak. O‘z vaqtida yordam ko‘rsatish mumkin bo‘lgan asoratlarning oldini olishga yordam beradi. Og‘ir holatlarda shoshilinch kasalxonaga yotqizish talab qilinishi mumkin.

Manba: “Daryo” nashri.