Texnologiyalar
Nega dunyoning yirik IT kompaniyalari ko‘plab xodimlarini ishdan bo‘shatmoqda?
So‘nggi paytlarda o‘z xodimlarini ishdan bo‘shatayotgan yirik texnogigant kompaniyalar haqida juda ko‘p eshitdik va ular orasida shubhali o‘xshashlik mavjudligini sezib qoldik. Ammo ushbu “challenge” ga hozircha Apple qo‘shilgani yo‘q. Ishchilar bo‘shatilishi tabiiy hol bo‘lib tuyulishi mumkindir, ammo kompaniyalar bu borada bir-biridan o‘rnak olishi g‘alati.
Aslini olganda bu kompaniyalarning hech biri bankrotlik yoki iqtisodiy inqiroz holatida emas. Yuqoridagi kompaniyalar axborot texnologiyalari bozorida iqtisodiy ko‘rsatkichlari bo‘yicha yetakchi. Pandemiya davrida eng ko‘p foyda ko‘rganlar ham ular. Xodimlarning ishdan bo‘shatilishi sababi ularning yaxshi ishlay olmayotganlari bilan ham bog‘liq emas.
“– Kompaniyalar to‘satdan bunday qilishi sababi investorlarning kompaniyalar haqidagi qadriyatlari o‘zgarganida. Investorlar oldingi kabi kompaniyalarning daromadiga e’tibor qilishmayapdi. Texnogigantlar yiliga 20-30% lik o‘sish qayd etyapdi, shunday bo‘lsada investorlar oldingidan ehtiyotkor”, – deydi Maykl Kusumano, MIT Sloan menejment maktabi dekan o‘rinbosari.
Kompaniyalar xodimlarini ishdan bo‘shatilishiga quyidagicha izoh berishgan:
Meta: “Kovidning boshida dunyo tezlik bilan onlayn rejimga o‘tdi va elektron tijoratning o‘sishi daromadlarning katta o‘sishiga olib keldi. Ko‘pchilik bu pandemiya tugaganidan keyin ham davom etadigan doimiy tezlashuv bo‘lishini bashorat qilishdi. Men ham shunday qildim, shuning uchun sarmoyalarimizni sezilarli darajada oshirishga qaror qildim. Afsuski, bu men kutgandek bo‘lmadi.”
Google: «So‘nggi ikki yil ichida biz keskin o‘sish davrlarini ko‘rdik. Ushbu o‘sishni ta’minlash va qo‘llab-quvvatlash uchun biz bugungi kundagidan farqli iqtisodiy haqiqatni ishga oldik.»
Microsoft: «Mijozlarning pandemiya davrida raqamli xarajatlarini tezlashtirganini ko‘rganimiz sababli, endi biz ularning raqamli xarajatlarini kamroq xarajat qilish uchun optimallashtirishlarini ko‘rmoqdamiz.»
Spotify: «Ko‘plab yetakchilar singari, men ham pandemiyaning kuchli shamollaridan omon qolishga umid qildim va bizning keng global biznesimiz va reklamalar sekinlashuvi ta’sirining past xavfi bizni izolyatsiya qiladi, deb ishonardim. O‘ylab qarasam, men daromadimiz o‘sishidan oldin investitsiya qilishda juda shuhratparast edim. Shu sababli, bugungi kunda biz xodimlar bazasini kompaniya bo‘ylab taxminan 6% ga qisqartirmoqdamiz.»
Stripe: “2020-yilda pandemiya boshlanganda dunyo bir kechada elektron tijorat tomon burilib ketdi. Biz 2020- va 2021-yillar davomida ilgari ko‘rganimiz bilan solishtirganda sezilarli darajada yuqori o‘sish sur’atlariga guvoh bo‘ldik. Tashkilot sifatida biz yangi ish rejimiga o‘tdik va o‘shandan beri daromadimiz ham, to‘lov hajmimiz ham 3 baravardan oshdi. Hozir dunyo yana o‘zgarib bormoqda.”
“– Microsoft kabi dasturiy ta’minot kompaniyalari har bir xodim uchun $500 000 yoki kamida $300 000 daromadga ega bo‘lishi kerak”, – deydi Maykl Kusumano.
Shuningdek u bu undan yuqori bo‘lishi mumkin, lekin undan pastga tusha boshlagach, “ishchilar soni juda ko‘p ekan” deb xavotirlar paydo bo‘lishi va xodimlar har yili yoki hatto chorakda 1 marta ko‘rib chiqiladigan masala eknaligini ham qayd etmoqda..
Biroq ishdan bo‘shatishlar aksiyalar narxini oshirishga yordam beradimi yoki yo‘qligi haqidagi qarashlar turlicha. Bir tadqiqotda zavodlarni yopgan va xodimlarini ishdan bo‘shatgan kompaniyalar boshqa kompaniyalarga qaraganda yaxshiroq daromad keltirgan. 2020-yilgi koronavirus pandemiyasi davrida ishdan bo‘shatishlar aksiyalar narxiga umuman ta’sir qilmagan edi.
Ishdan bo‘shatishlar bitta aniq ta’sirga ega. Iqtisodchi Pfefferning tadqiqotlari shuni ko‘rsatdiki, ishdan bo‘shatish odamlarni tom ma’noda o‘ldiradi – kimdadir o‘z joniga qasd qilish ehtimoloni oshiradi va ishdan bo‘shatilganlar orasida ham, qolganlar orasida ham stressni kuchaytiradi. Ishdan bo‘shatish, shuningdek, ish bilan band bo‘lganlar orasida o‘z karyerasiga nisbatan ishonchni kamaytirishi mumkin.
Muallif: Hidoyatxon Atabayev.
-
20.08.2022
Somoniylar sulolasi haqida nimalarni bilasiz?
-
20.08.2022
Jasur Umirov “Jumagul” qo‘shig‘ining yaralish tarixi haqida gapirib berdi
-
20.08.2022
Kamola Artikova Zohidga turmushga chiqsa, uni o‘ldirib ketish bilan tahdid qilishganini aytdi
-
20.08.2022
Jahongir Xoʻjayev “Aristokratlar”dagi behayo hazillarga izoh berdi – video
-
20.08.2022
G‘iybat nima ekanligini bilasizmi?
-
22.08.2022
“Konechka” bekati yangidan qurilmoqda
-
20.08.2022
Sardor Rahimxon qizining sog‘lig‘i haqida ma’lumot berdi
-
19.08.2022
Noyabr oyida yurtimizda Xalqaro ziyorat turizmi haftaligi bo‘lib o‘tadi